Thuật ngữ STEM là chữ viết tắt của 4 chữ: Science (Khoa học), Technology (Công nghệ), Engineering (Kỹ thuật) và Mathematics (Toán học). Đây là những lĩnh vực học tập và nghiên cứu đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển khoa học kỹ thuật, đổi mới sáng tạo và giải quyết các vấn đề toàn cầu.
Lịch sử ra đời của STEM
Lịch sử STEM bắt nguồn từ nhiều sự kiện và giai đoạn quan trọng, đánh dấu sự phát triển và hội tụ của các ngành khoa học, kỹ thuật, toán học và công nghệ. Dưới đây là một số cột mốc tiêu biểu:
1. Sự kiện Sputnik (1957):
Vào ngày 4 tháng 10 năm 1957, Liên Xô phóng thành công vệ tinh nhân tạo đầu tiên trên thế giới, Sputnik 1, từ sân bay vũ trụ Baikonur ở Kazakhstan. Sự kiện này đánh dấu bước tiến to lớn trong khoa học vũ trụ.
Một năm sau khi Sputnik ra mắt, năm 1958 Tổng thống Eisenhower đã thành lập Cơ quan Hàng không và Vũ trụ Quốc gia (NASA), chính thức khởi động "Cuộc chạy đua không gian" giữa Mỹ và Liên Xô.
Sputnik thúc đẩy nghiên cứu khoa học và kỹ thuật trong các lĩnh vực như vật liệu, truyền thông, điện tử, toán học,... để cải thiện công nghệ vệ tinh và tên lửa.
Dưới đây là một số khía cạnh cụ thể cho thấy sự kiện Sputnik có liên quan mật thiết đến các yếu tố STEM:
Science (Khoa học):
Technology (Công nghệ):
Engineering (Kỹ thuật) :
Mathematics (Toán học):
2. Thập niên 1960 và 1970
Thập niên 1970 và 1980 là giai đoạn chứng kiến nhiều thành tựu STEM đột phá, thúc đẩy sự phát triển khoa học, kỹ thuật và giáo dục, đáng kể đến như:
Những tiến bộ trong thập niên 70 và 80 đã đánh dấu những bước tiến vượt bậc trong khoa học và kỹ thuật, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống, khơi dậy niềm đam mê, truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ theo đuổi các ngành STEM.
Từ đó cho thấy tầm quan trọng của việc trang bị cho học sinh kỹ năng STEM để họ có thể tham gia vào lực lượng lao động có nhu cầu cao và đóng góp cho sự phát triển của xã hội. Nhận thức được nhu cầu này, các nhà giáo dục bắt đầu cải cách chương trình giảng dạy K-12 để tập trung vào việc phát triển tư duy phản biện, giải quyết vấn đề, hợp tác và kỹ năng sử dụng công nghệ, tất cả đều thiết yếu cho thành công trong lĩnh vực STEM. Các chương trình STEM được giới thiệu để khuyến khích học sinh theo đuổi các ngành khoa học, kỹ thuật và toán học, cung cấp cho họ kiến thức và kinh nghiệm thực tế cần thiết để thành công trong lĩnh vực này.
3. Sự ra đời thuật ngữ "STEM"
Vào năm 1990 Quỹ Khoa học Quốc gia (NSF) đã sử dụng từ viết tắt SMET (Science, Mathemetics, Engineering and Technology) trong các chương trình giáo dục và phát triển lực lượng lao động.
Năm 2001, Mrs Judith Ramaley, khi đó là Giám đốc Giáo dục và Nhân lực của NSF, đã đề xuất thay đổi từ "SMET" sang "STEM" . Do việc phát âm của SMET không thuận tai, khi đọc dễ nhầm lẫn “smut” mang ý nghĩa tiêu cực, bên cạnh đó thành tố M (Math) nên đặt ở cuối để đóng vai trò là nềnb tảng để xây dựng nên các thành tốt khác là S T E. Thuật ngữ “STEM" dễ phát âm và ghi nhớ hơn, giúp nó trở nên phổ biến và dễ sử dụng hơn.
Mrs Judith Ramaley
Ngày nay, "STEM" là thuật ngữ được sử dụng rộng rãi trên toàn thế giới để đại diện cho các lĩnh vực khoa học, kỹ thuật, toán học và công nghệ, đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng giáo dục và thúc đẩy đổi mới.
4. Sáng kiến Giáo dục cho Đổi mới (2009)
Năm 2009, Tổng thống Obama đã khởi xướng Sáng kiến Giáo dục cho Đổi mới chương trình nhằm nâng cao trình độ giáo dục STEM cho học sinh Hoa Kỳ. Với mục tiêu tăng cường viện trợ, thu hút giáo viên, khuyến khích học sinh theo đuổi STEM, chương trình góp phần thúc đẩy sự phát triển của STEM trong giáo dục và đào tạo.
Đến năm 2016, cả nước đã đi được nửa chặng đường mục tiêu của sáng kiến. Năm 2017, Tổng thống Trump đã ký dự luật khuyến khích nhiều phụ nữ và trẻ em gái theo đuổi sự nghiệp hàng không vũ trụ dưới sự hướng dẫn của NASA.
STEM đóng vai trò thiết yếu trong việc giải quyết các thách thức toàn cầu như biến đổi khí hậu, bệnh tật, nghèo đói và thiếu hụt nguồn lực.
Nắm vững kiến thức và kỹ năng STEM giúp học sinh có cơ hội nghề nghiệp tốt hơn, đồng thời thúc đẩy đổi mới và phát triển kinh tế cho đất nước.
Kết luận:
Lịch sử STEM là hành trình phát triển đầy ấn tượng, phản ánh sự hội tụ và tiến bộ của các ngành khoa học, kỹ thuật, toán học và công nghệ. Nắm bắt và phát triển STEM đóng vai trò then chốt trong việc định hướng tương lai và giải quyết các vấn đề toàn cầu.
Tác giả: Dương Thị Thuỳ Linh
Tài liệu tham khảo: